W erze cyfrowej komunikacji emotikony, zwane też emoji, są codziennym elementem języka młodych ludzi. Dla rodziców mogą wydawać się niewinnym sposobem na urozmaicenie wiadomości. Jednak to, co oznaczają pozornie niewinne emotki, często kryje znacznie więcej, niż się wydaje. Serial Netflixa „Dojrzewanie” (ang. Adolescence), który zadebiutował w marcu 2025 roku, rzucił światło na ten temat, pokazując, jak pozornie błahe symbole mogą odzwierciedlać mroczne aspekty nastoletniego życia.
Emotikony – od niewinnych symboli do ukrytego kodu
Emoji powstały, by ułatwić okazywanie emocji w świecie online. 😊 może oznaczać radość, 😢 – smutek, a 🙄 – irytację. Jednak wśród młodzieży ich znaczenie jest płynne i często zależy od kontekstu. Serial „Dojrzewanie” świetnie to ilustruje, ukazując, jak nastolatki używają emotikon do przekazywania złożonych emocji i intencji. Na przykład 😂 (płacz ze śmiechu) bywa stosowane ironicznie, by np. zbagatelizować czyjś problem, a 🐍 (wąż) może symbolizować zdradę. To język, który ewoluuje szybciej, niż rodzice są w stanie nadążyć.
Emoji jako narzędzie hejtu
W mediach społecznościowych algorytmy skanują treści w poszukiwaniu obraźliwych słów, ale młodzi ludzie znaleźli sposób, by je obejść. Często nastolatki wykorzystują emoji do maskowania hejtu. 🤡 (klaun) może wyśmiewać czyjąś naiwność, a 💅 (pomalowane paznokcie) oznaczać sarkastyczny przytyk. Taki kod pozwala im wyrażać pogardę, czy agresję bez ryzyka blokady, co dla rówieśników jest czytelne, ale dla dorosłych – niemal niewidoczne. Z psychologicznego punktu widzenia to sposób na budowanie pozycji w grupie, ale dla ofiar skutki mogą być druzgocące.
Mroczne znaczenie emotikon
Niektóre emoji, niosą przekazy, które powinny alarmować rodziców. Tych symboli młodzi ludzie używają do komunikowania niebezpiecznych tematów:
- Narkotyki: 🍁 (liść), 💊 (pigułka), ❄️ (płatek śniegu) czy 🍄 (grzyb) często oznaczają substancje psychoaktywne. W połączeniu z 🔥 (płomieniem) mogą sugerować „palenie” lub „odlot”.
- Podtekst seksualny: 🍆 (bakłażan) i 🍑 (brzoskwinia) to klasyki o erotycznym znaczeniu, używane czasem żartobliwie, a czasem jako forma presji.
- Autoagresja i samobójstwo: 🩸 (kropla krwi), 🔪 (nóż) czy ⚰️ (trumna) mogą wskazywać na myśli samobójcze lub samookaleczenie.
Te przykłady pokazują, że emoji to nie tylko zabawa – to lustro emocji i problemów, z którymi borykają się nastolatki.
Jak rodzice mogą rozszyfrować ten kod?
„Dojrzewanie” ukazuje rodzinę Millerów, która zmaga się z szokującą rzeczywistością po aresztowaniu 13-letniego Jamiego. Rodzice, choć kochający, nie zdawali sobie sprawy, co kryje się za cyfrowym życiem syna. To ważna lekcja dla nas wszystkich – śledzenie aktywności dziecka w mediach społecznościowych może pomóc w porę zareagować. Wystarczy zapytać: „Co dla Ciebie oznacza ta emotka?”, by otworzyć drzwi do rozmowy o jego trudnościach.
Wyświetl ten post na Instagramie
Emotikony – szansa czy zagrożenie?
Emoji mają swoje jasne strony – pomagają wyrazić to, co trudne do ubrania w słowa. ❤️ ( serce) czy 🤗 ( przytulenie) mogą być wsparciem w trudnym momencie. Jednak serial „Dojrzewanie” pokazuje, że w rękach młodzieży mogą stać się narzędziem manipulacji, hejtu czy wołaniem o pomoc. Jako rodzice macie również możliwość nauczyć dzieci, że ich cyfrowe wybory mają realne konsekwencje – dla nich i dla innych.